Güzel Sanatlar Lisesi Yetenek Sınavı

Genellikle Müzik ve Görsel Sanatlar (Resim) olmak üzere iki ana bölüm bulunur. İşte bir öğrencinin karşılaşacağı sınav türleri ve soru içerikleri hakkında ayrıntılı bilgiler:

1. Müzik Bölümü Sınavı

Müzik bölümü sınavları genellikle öğrencinin müzik kulağını, ritim duygusunu ve sesini kullanma becerisini ölçer. Sınav komisyonu genellikle piyano başında duran öğretmenlerden oluşur.

A. Müziksel İşitme ve Yineleme (Kulak Testi)

Bu aşama sınavın en belirleyici kısmıdır. Amaç, öğrencinin duyduğu sesi ne kadar doğru verebildiğini ölçmektir.

• Tek Ses: Piyanodan basılan tek bir tuşun sesini (“Na” veya “A” hecesiyle) aynen vermen istenir.

• İki Ses: Piyanodan aynı anda basılan iki farklı sesi ayırt edip sırayla (kalından inceye doğru) vermen istenir.

• Üç ve Dört Ses: Aynı anda basılan üç veya dört sesli akorları duyup, sesleri ayrıştırarak vermen beklenir.

B. Ritimsel Bellek (Ritim Tekrarı)

Öğretmen, elleriyle veya bir kalemle masaya vurarak belirli bir ritim kalıbı oluşturur. Senden bu ritmi aynen tekrar etmen istenir.

• Örnek: “Düm – tek – tek – düm – düm” gibi bir kalıbı hafızana atıp elinle veya kalemle tekrar edersin.

• Zorluk Seviyesi: Basit vuruşlardan (4/4’lük) başlayıp aksak ritimlere (5/8, 7/8, 9/8) kadar çıkabilir.

C. Ezgi Tekrarı (Melodi Hafızası)

Piyanoda kısa bir melodi çalınır. Senden bu melodiyi “Na na na” veya “La la la” diyerek, ses yüksekliğini değiştirmeden tekrar etmen istenir. Bu, müzikal hafızanı ölçer.

D. Müziksel Çalma ve Söyleme (Performans)

• Şarkı Söyleme: Senden hazırladığın bir şarkıyı (genellikle okul şarkısı, marş veya türkü) seslendirmen istenir. Sesinin rengine, gürlüğüne ve detone olup olmadığına bakılır. İstiklal Marşı’nı doğru okumak her zaman artı puandır.

• Enstrüman Çalma: Eğer çaldığın bir enstrüman varsa (gitar, bağlama, keman vb.), komisyon senden bir parça çalmanı isteyebilir. Bu zorunlu olmayabilir ancak büyük bir avantaj sağlar.

GSL’ye girişte sadece yetenek sınavı değil, ortaokul başarı puanın da etkilidir. Formül genellikle şöyledir:

• Yetenek Sınavı Puanı: 100 üzerinden değerlendirilir. Barajı (genellikle 50 puan) geçemeyen öğrenciler değerlendirmeye alınmaz.

• OBP (Ortaöğretim Başarı Puanı): Ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf not ortalamasıdır.

Müzik bölümü yetenek sınavları, doğuştan gelen yeteneğin yanı sıra ciddi bir kulak terbiyesi ve refleks işidir. 8. sınıftaki bir öğrencinin bu sınavlara hazırlanırken izlemesi gereken yol haritası şunlardır;

1. Temel Kulak Eğitimi (İşitme)

Sınavın %50’sinden fazlası duyuştur. Piyano başında bu egzersizlerin yapılması şarttır.

• Tek Ses Çalışması: Gözleri kapalıyken piyanodan basılan bir sese (örneğin Do) “Na” hecesiyle tam üstüne basarak ses vermek. Amaç sesi kaydırmadan (detone olmadan) vermektir.

• Aralık (İki Ses) Çalışması:

  • Önce piyanodan aynı anda iki ses basılır.

  • Öğrenci bu sesleri zihninde ayırır.

  • Önce kalın sesi (bas), sonra ince sesi (tiz) verir.

  • İpucu: Kalın ses genellikle sol elin bastığı, gövdeye daha çok titreşim veren sestir.

• Akor (3-4 Ses) Çalışması:

  • Majör ve Minör akorların tınısını ezberlemek gerekir. (Majör daha neşeli/açık, Minör daha hüzünlü/kapalı tınlar).

  • Sesleri ayrıştırırken aşağıdan yukarıya (kalından inceye) tarama yöntemi çalışılmalıdır.

2. Ritimsel Bellek (Ritim Tekrarı)

Sınavlarda genellikle 2, 4 ve 8 ölçülük ritimler sorulur. Bunu geliştirmek için “Ritim Kalıpları” (Düm-Tek) dili kullanılır.

• Çalışma Yöntemi: Bir kişi masaya vurarak bir kalıp oluşturur, öğrenci bunu kalemle veya eliyle tekrar eder.

• Kullanılacak Kalıplar:

  • Van (1 vuruş: Ta)

  • İzmir (2 yarım vuruş: Ta-te)

  • Ankara (1 yarım, 2 çeyrek vuruş: Ta-te-te)

  • Karaman (2 çeyrek, 1 yarım vuruş: Te-te-ta)

  • Terazi (1 yarım, 1 çeyrek, 1 nokta: Ta-te-a) -> Senkoplu vuruşlar sınavların eleyici sorularıdır.

3. Ezgi (Melodi) Hafızası

Komisyon kısa bir melodi çalar (genellikle 4-8 ölçü). Öğrenci bunu “Na-na-na” diyerek tekrar eder.

• Nasıl Çalışılır? Basit çocuk şarkılarını veya bilinen melodileri piyanoda çalıp, hiç duraksamadan sesle tekrar etme egzersizi yapılmalıdır. Melodinin “kalkış” ve “iniş” yönlerine dikkat edilmelidir.

4. Performans Parçası Seçimi (Şarkı ve Çalgı)

Komisyonun karşısına çıkıldığında söylenecek eser çok önemlidir.

• Şarkı Seçimi: Popüler radyo şarkıları (Arabesk, Rap, güncel Pop) genellikle tercih edilmez.

  • Önerilenler: Okul şarkıları, arya antikler, düzgün formda türküler veya marşlar (Gençlik Marşı vb.). Sesin rengini ve aralığını en iyi gösteren parça seçilmelidir.

• İstiklal Marşı: Sınavda İstiklal Marşı’nı yönettirerek veya söyleterek ölçüm yapabilirler. Marşın doğru nefes yerlerini ve prozodisini (söz-müzik uyumu) bilmek zorunludur.

Örnek Haftalık Çalışma Programı (Sınava 3 Ay Kala)

Bu programı uygularken mutlaka bir bilen (Müzik öğretmeni veya kurs hocası) denetimi gereklidir.

Kritik İpucu: Sesinizi Koruyun

Sınava hazırlanan öğrenci sesini korumalıdır.

1. Çok bağırmaktan kaçınmalı.

2. Çok soğuk/sıcak içecekler tüketmemeli.

3. Sınav günü asla süt ve süt ürünleri (balgam yapar) veya çikolata (boğazı kurutur) yememelidir.