Okul Öncesi Çocuklarda Müzik

Okul öncesi dönemde müzik eğitimi, müziğin okul öncesindeki önemi ve müziğin çocuk gelişimine etkisi hiç kuşkusuz onun gelişim sürecinde önemli bir yer tutmaktadır.

Üç ile altı yaş arası olarak kabul edilen okul öncesi dönem, çocuklarda var olan yeteneklerin ortaya çıkması, zeka düzeylerinin belirlenmesi, daha bilinçli eğitilmeleri ve farkında olan kişiler olarak yetiştirilmeleri bakımından son derece önemli bir dönemdir. Çocuklardaki bu farklılıkların belirlenmesi bakımından okul öncesi dönemin yararları yadsınamaz.

Okul öncesi dönemde çocuklar hissettiklerini sözcükleri kullanarak ifade etmekte zorlanabilirler.  Bu aşamada evrensel bir dil olma özelliğinde olan müzik, çocuğun hislerini anlatmasında bir araç görevi görmektedir. Yine bu dönemde verilen müzik eğitimi çocuklara  mental, kültürel, sosyal ve zeka ile bağlantılı kavramların ve değerlerin kazandırılması bakımından son derece efektif bir yoldur.

Ruhsal olarak; okul öncesinde dönemde verilen müzik eğitimi, çocukların ruhsal, psikolojik ve mental anlamda sağlıklı olarak gelişmesini sağlamaktadır. Bu dönemde bulunan çocuklar müzik eğitimi ile iyi, güzel, doğru, yardım gibi konularda farkındalık kazanır ve ruhsal olarak sağlıklı bir kişilik yapısı kazanır.

Kültürel olarak; okul öncesi dönemde verilen müzik eğitimi çocukların kültürel bakımdan zenginleşmesine yardım eder.  Şöyle ki; her ülkenin, her milletin ve her kültürün farklı bir müzik anlayışı bulunur. Müzik bir kültür ürünüdür ve içinde bulunduğu her topluma göre şekil alır. Kuşaklar arasında geçmiş ve gelecek arasında bağ kurar ve  birbirine bağlar. Müziğin evrensel olma özelliği ile  insanların anlaşabildiği tek ortak dil olmasından dolayı evrensel bir kültür değeri oluşturulabilmektedir.

Okul öncesi dönemde verilen müzik eğitimi ile çocuk kendi ülkesinin yanı sıra başka ülkelerde yaşayan insanların kültür ve müzik anlayışlarını öğrenir. Çocuklara farklı bakış açısı ve evrensel kültür değerlerinin temellerinin kazandırılması bakımından  farklı müzikler tanıtılmalı ve dinletilmelidir. Okul öncesi verilen müzik eğitimi çocukların kültürel değerlerini öğrenmesi bakımından sosyalleşmek ve toplumsallaşmak anlamında önemli bir rol oynar.

Sosyal bakımdan; müzik eğitiminin okul öncesinden itibaren verilmesi, çocukların sosyal ortamlara adaptasyonunda, birlik, beraberlik, mutluluk kavramlarının kazanılmasında etkili olmaktadır. Gerek bireysel gerek sosyal gruplarda sorumluluk verilen üye olarak katılım sağlayan çocuklar çok daha özgüvenli, sorumluluk sahibi ve sosyal olmaktadır. Okul öncesi dönemde çocukların toplumsal etkinliklere katılımı müzik sayesinde çok daha rahat olduğu gözlemlenmiştir. Müzik eğitimi ve müzik etkinlikleri ile okul öncesi dönemde düzen, disiplin, ortak çalışma becerisi ve sosyal çevreye uyum sağlama süreci çok daha konforlu bir şekilde gerçekleşmektedir.

Zeka bakımından; Okul öncesi dönemde verilen müzik eğitimi ve müzik etkinlikleri ocuğun farkındalığını artırır, algılama, yorumlama, düşünme, çıkarımda bulunma, yaratıcılık ve düşünce sistemi üzerinde farklı anlayışlar kazanmasını sağlar.  Çocukların farklı durumlarda farklı problemleri çözme becerisinin kazanılması ile zeka gelişimi ve anlayışını güçlendirici özelliğe sahiptir. Anaokulu müzik etkinlikleri ile çocukların kendilerini ifade etme becerileri gelişir.

Okul öncesi ve anaokulu dönemi müzik eğitimi çocukların sosyal, zihinsel, duygusal ve fiziksel gelişiminde büyük rol oynamaktadır. Müzik dersinde çocuklar farklı müzik aletlerinin bulunduğu müzik odasında ritim ve el aletlerini kullanarak ritim algılarını farkında olmadan geliştirirler.

Okul öncesi ve anaokulu dönemi müzik eğitiminde çocuklarla ses dinleme, ses ayırt etme, ritim çalışmaları, yaratıcı hareket ve dans, müzikli öykü, şarkı söyleme gibi etkinlikler yer alır. Müzik eğitiminin bu dönemde bilinçli ve bilimsel yöntemlerle verilmesi oldukça önemlidir. Okul öncesi ve anaokulu dönemi müzik eğitiminde çocuklar sosyal beceriler kazanırlar ve yaratıcı yeteneklerini müzik sayesinde geliştirirler. Tüm bu müzik etkinlikleri çocuklara okul öncesi ve anaokulunun belirlediği hedeflere daha kolay ulaşmasını da sağlamaktadır.

Okul öncesi dönemde verilen müzik eğitimi ile çocuklar kendilerini çok daha rahat ifade edebilirler. Müzik eğitimi çocukların matematiksel zeka, sözel zeka, görsel zeka, müzikal zeka, bedensel zeka gelişimlerinde de etkilidir. Okul öncesi dönemde verilen müzik eğitimi  ve müzik etkinlikleri  çocukların kişisel gelişimlerini güçlendirir.

Dans, müzik, drama, konuşma ve hareket üzerine kurulan Orff metodunun uygulandığı etkinliklerde ritim duygusu da aşılanır. Orff metodunda en doğal enstrüman olan ses yoğun olarak kullanılır. Ritim için ise ses, jest ve mimikler kullanılır.

Orff metodunda çocuklar ksilofon, zil, marakas, çelik üçgen, marakas, kastanyet, ritim çubukları ve davul gibi çalgı aletleri kullanırlar. Çocuklar okul öncesi ve anaokulu dönemi müzik eğitiminde bu aletleri kullanarak müziği eğlenceli olarak gerçekleştirirler. Çocuklar bu müzik aletlerini sallayabilir ve vurabilir.

Ritim duygusunun gelişmesini sağlayan Orff eğitimi ile çocuklar yaparak ve yaşayarak öğrenirler. Orff eğitimi çocuklarda sorumluluk duygusunun gelişmesini sağlar. Müzik çocuğun hayal dünyasının gelişmesini sağlar, kendini rahatlıkla ifade edebilir, kişisel gelişimi hızlanır ve özgürce hareket etme imkanı yakalar.

Orff metodu ile çocukların sağ ve sol beyinleri çalışır ve çocukları duygusal ve bilişsel gelişimi güçlenir. Orff metodunda çocuklar doğaçlama da yapar. Ritim tekrarların sözlü olarak gerçekleştiği çalışmalarda dans, konuşma, beden ve hareket önemli rol oynar.

Özellikle okul öncesi çocuklar taklit etmeyi sever, bu şekilde yeni şeyler öğrenir ve deneyimler. Bağımsız olmayı aynı zamanda bir grup içine dahil olmayı öğrenirler. Zihinsel ve bedensel olarak gelişimine katkı sağlayan orff eğitimi ile çocuklar sosyal ve kişisel sorumluluğa sahip olur, hafızaları güçlenir ve özellikle ileri dönemlerde matematiksel işlemlerde başarılı olurlar.

Kaliteli ve profesyonel olarak okul öncesi eğitim veren okullarda verilen Orff eğitimi ile çocuklar geleceğe her anlamda hazır hale gelirler. Yapılan çalışmalar Orff metodu ile verilen müzik eğitiminin 5 – 6 yaş grubundaki çocukların üzerinde olumlu etkiler bıraktığını göstermektedir.

3 Yaş Grubu Müzik Eğitimi

3 yaş grubu okul öncesi müzik eğitimi için söyleyebileceğimiz ilk şey; oldukça basitleştirilmiş ancak onların algılarını açacak şekilde ve yeteneklerini geliştirmeye yönelik programlanmasıdır. Kullanılabilecek enstrümanlar çeşitlilik gösterse d bu dönemde özellikle marakas,  ritim sopası, zil ve kastanyet gibi basit ritim aletleri oldukça yaygın olarak kullanılır. Müzik eğitiminin çocuk gelişimine etkisi bu dönemde kendini göstermeye başlar. Çocuklarda müzik eğitimi bu dönemde başlayabilir ancak çocukların bireysel farklılıkları dikkate alınmalıdır.

4 Yaş Grubu Müzik Eğitimi

4 yaş okul öncesi müzik eğitimi için en ideal ve müziğin çocuk gelişimine etkisi üzerine olumlu temellerin atılabileceği yaş grubudur. Çocuklar için müzik eğitimi farklı enstrümanlarla bu dönemde verilebilir. ÖZellikle gitar, piyano ve keman eğitimine bu dönemde başlayan çocuklar; ileride bu enstrümanların profesyonelleri olma ihtimali sahip olacak şekilde bilgiyi içselleştirirler. Okul öncesi dönemde müzik etkinlikleri ile birlikte 3 ve 4 yaş grubunda temeller atılır.

5 – 6 Yaş Grubu Müzik Eğitimi

5 – 6 yaş grubu okul öncesi dönemin en bilinçli yaş aralığı olarak müzik eğitiminde anlatılanları kolaylıkla kavrayıp uygulayabilir. Çocuk müzik eğitimi bu dönemde, diğer yaş gruplarına oranla daha detaylı verilebilir. Okul öncesi dönemde müzik eğitiminin önemi, ileriki yaşlara atılan temeller sayesinde anlaşılır. Bu dönemde çocuklara daha detaylandırılmış müzik bilgisi ve enstrüman eğitimi verilir. Ancak çocuklar için müzik eğitimi sırasında halen yaş gruplarının istek, ihtiyaç ve gelişim süreçleri göz önünde bulundurulmalıdır.